Па дадзеных энтамалагічнага маніторынгу, які праводзіцца санітарна-эпідэміялагічнай службай Рэспублікі Беларусь за 6 месяцаў 2019г. у арганізацыі аховы здароўя нашай краіны з нагоды прысмоктвання кляшчоў звярнулася больш за 18 тысяч чалавек, што на 5% больш, чым за аналагічны перыяд 2018 г. Найбольшая колькасць пацярпелых адзначана па г. Мінску, Гродзенскай і Брэсцкай абласцях, найменшая колькасць - у Гомельскай вобласці. Напад кляшчоў часцей адбывалася ў лесе, сельскай мясцовасці і на дачных участках - каля 70% ад агульнай колькасці зарэгістраваных выпадкаў, на тэрыторыі населеных пунктаў - каля 15%. У параўнанні з папярэднім годам за 6 мес. 2019 г. колькасць кляшчоў у прыродных біяцэнозах павялічылася на 8%, сярэдне-сезонныя паказчыкі колькасці кляшчоў на тэрыторыі населеных месцаў знізіліся на 7%.

Па дадзеных даследаванняў кляшчы, якія насяляюць на тэрыторыі нашай краіны, могуць быць заражаныя ўзбуджальнікамі 9 інфекцыйнымі захворваннямі, з іх найбольшае значэнне маюць два. У Рэспубліцы Беларусь штогод рэгіструецца каля дзвюх тысяч выпадкаў хваробы Лайма і больш за сто выпадкаў кляшчавога энцэфаліту.

Узбуджальнікі кляшчавога энцэфаліту і хваробы Лайма перадаюцца чалавеку, у асноўным, праз прысмоктвання заражаных іксодавых кляшчоў. Заразіцца клешчавы энцэфаліт магчыма пры ўжыванні ў ежу сырога малака коз, у якіх у перыяд масавага нападу абцугоў вірус можа знаходзіцца ў малацэ. Да заражэнню клешчавы энцэфаліт і клешчавы барэліёз успрымальныя ўсе людзі, незалежна ад узросту і полу. На тэрыторыі Рэспублікі Беларусь дазволеныя да ўжывання наступныя вакцыны: «Энцевир» і «Клешч-Э-Вак» вытворчасці Расійскай Федэрацыі.

Выходзячы ў лес, парк або на любую тэрыторыю, дзе сустракаюцца кляшчы, неабходна апрануцца такім чынам, каб прадухіліць запаўзанне кляшчоў пад вопратку і палегчыць хуткі агляд для выяўлення кляшчоў, якія запаўзлі пад вопратку. Штаны павінны быць запраўлены ў шкарпэткі (у боты). Верхняя частка адзення (кашуля, куртка) павінна быць запраўленая ў штаны, а абшэўкі рукавоў шчыльна прылягаць да рукі. Каўнер кашулі і штаны не павінны мець зашпількі або мець зашпільку тыпу «маланка», праз якую клешч не можа запаўзці пад вопратку. На галаву пераважна надзець капюшон або выкарыстоўваць хустку, якая закрые валасы на галаве. Лепш, каб адзенне было аднатонным і светлым, бо на ім кляшчы больш прыкметныя.

Ступень абароны ад нападу іксодавых кляшчоў можна шматкроць павялічыць, ужыўшы для апрацоўкі адзення спецыяльныя хімічныя сродкі. Гэтыя сродкі можна падзяліць на якія адпужваюць (репеллентных) і якія забіваюць (акаріцыдные).

Неабходна выконваць асаблівую асцярожнасць, сядаючы або кладучыся на траву, паколькі клешч можа прычапіцца адразу да верхняй часткі адзення або да валасоў і заўважыць яго будзе цяжка.

Для выбару месца адпачынку, стаянкі або начоўкі ў лесе пераважныя сухія сасновыя лясы з пясчанай глебай або ўчасткі, пазбаўленыя травяністай расліннасці, дзе кляшчы сустракаюцца вельмі рэдка.

Пасля вяртання з лесу варта правесці поўны агляд цела і адзення. Варта памятаць, што клячшы рэдка прысмоктваюцца на бачных месцах, часцей кляшчы запаўзаюць пад вопратку і прысмоктваюцца пад ёй. Пры гэтым клячшы дастаткова доўга выбіраюць месца для прысмоктвання. Клешч прысмоктваецца не адразу і можна паспець выявіць яго да таго, як ён прымацаваўся да скуры, правёўшы сама- і ўзаемаагляд для выяўлення кляшчоў, якія прыцапіліся праз кожную гадзіну знаходжання ў лесе.

Неабходна пасля кожнага наведвання тэрыторый засялення кляшчамі аглядаць хатніх жывёл і выдаляць кляшчоў.

Ня варта ўносіць у памяшканне без дбайнага агляду кветкі і галінкі, якія толькі што сарвалі, верхнюю вопратку і іншыя прадметы, на якіх могуць апынуцца кляшчы.

Пры выяўленні кляшча на целе трэба звярнуцца ў бліжэйшую арганізацыю аховы здароўя, дзе акажуць медыцынскую дапамогу. Калі магчымасць неадкладнага звароту ў арганізацыю аховы здароўя адсутнічае, варта выдаліць кляшча самастойна з выкарыстаннем: спецыялізаваных прылад для выдалення кляшчоў прамысловага вырабу, паводле інструкцыі па іх ужыванню; пяцель з нітак (трывалую нітку завязваюць ў вузел, як мага бліжэй да хабатка кляшча, кляшча здабываюць, падцягваючы яго ўверх пры дапамозе кругавых рухаў (рэзкія рухі недапушчальныя); тонкага пінцэта. Звычайна праз 1-3 абароту клешч здабываецца цалкам разам з хабатком. Важна дастаць кляшча са скуры цалкам разам з хабатком, не раздушыць яго.

Па жаданні можна правесці лабараторнае даследаванне выдаленага кляшча, якога з гэтай мэтай варта змясціць у чысты флакон з шчыльна прылеглым коркам. Адрас бліжэйшай арганізацыі аховы здароўя, дзе ажыццяўляецца лабараторнае даследаванне кляшча, можна даведацца ў медработніка арганізацыі аховы здароўя, куды звярнуўся пацярпелы.

Калі на працягу месяца пасля прысмоктвання кляшча Вы адчулі змены ў самаадчуванні, заўважылі павышэнне тэмпературы, болі ў цягліцах, галаўныя болі або чырвоную пляму, якая павялічваецца на месцы прысмоктвання, то неабходна звярнуцца да ўрача.